İvan İlyiç’in Ölümü Özet
İvan İlyiç’in Ölümü hikayenin kronolojik sonunda başlıyor. Ivan Ilyich’in yakın arkadaşı ve yargıç Peter Ivanovich, Ivan’ın öldüğünü duyurduğunda bir grup yargıç adliyenin özel bir odasında toplanıyor. Ölenin kendileri değil de Ivan olduğu düşüncesiyle teselli bulan odadaki adamlar, Ivan’ın ölümünün neden olacağı terfileri ve transferleri düşünmeden edemezler. O akşam Peter, cenazesine katılmak için Ivan’ın evine gider. Ancak Peter, Ivan’ın cesedine bakarken Ivan’ın yüzündeki onaylamama ve uyarı ifadesinden rahatsız olur. Ivan’ın karısı Praskovya, Peter’a ölen kocasının devletten aldığı emekli maaşını en üst düzeye çıkarmak için olası stratejiler konusunda sorular sorar. Peter, çıkarken Ivan’ın hasta hemşiresi Gerasim ile karşılaşır. Peter, Ivan’ın ölümü ve cenazesinin üzücü bir olay olduğundan bahseder ve Gerasim, bir gün herkesin öleceği gözlemiyle Peter’ı şaşırtır.
Hikaye daha sonra otuz yılı aşkın bir süre öncesine gidiyor ve Ivan’ın hayatının bir tanımıyla devam ediyor. Ivan üç oğuldan ikincisidir ve her bakımdan ortalama ve sıradan bir insandır. On üç yaş civarında Hukuk Fakültesi’ne gidiyor ve burada yüksek sosyal statüye sahip kişilerin değerlerini ve davranışlarını benimsiyor. Ivan, reform yapılan yargı kurumlarında inceleme hakimi olur ve yeni bir eyalete taşınır. Ivan evlenir ve Praskovya hamile kalana kadar işler sorunsuz ilerler. Praskovya’nın davranışı, Ivan’ın değer verdiği ve toplum tarafından onaylanan düzgün ve terbiyeli yaşam tarzını bozmaya başladıkça, Ivan giderek kendini resmi işlerine kaptırır ve ailesinden uzaklaşır. İşyerinde tüm kişisel kaygıları dikkate almamakla övünür ve evde ailesine karşı resmi bir tutum benimser. Zaman geçiyor ve Ivan sıralamalarda yükseliyor. Bir üniversite kasabasında hakimlik görevine layık görülmesini bekler, ancak terfi nedeniyle göz ardı edilir. Öfkelenen ve adaletsizlik hissinden etkilenen Ivan, izin alır ve ailesiyle birlikte kayınbiraderinin taşradaki evine taşınır. Aldığı maaşın ailesinin geçim masraflarını karşılayamayacağının bilincinde olan Ivan, daha yüksek maaşlı bir iş aramak için St. Petersburg’a gider. Adalet Bakanlığı’ndaki yönetim değişikliği nedeniyle yakın bir arkadaşının büyük bir makama geldiğini öğrenir. Ivan’a şehirde daha yüksek maaşlı bir pozisyon verilir ve ailesine iyi haberi veren Ivan, ailenin gelişine hazırlık olarak bir ev satın almak ve döşemek için tek başına yola çıkar. Bir gün perdeleri asmak için bir merdivene çıkarken yanlış bir adım atıyor ve yan tarafını pencere çerçevesine çarparak kayıyor. Ancak yaralanma ciddi değil ve Ivan evin son görünümünden oldukça memnun. Yeni hayatına alışır ve briç aşkı kazanır.
Ivan sol tarafında bir miktar rahatsızlık hissetmeye ve ağzında alışılmadık bir tat hissetmeye başlar. Rahatsızlık giderek artıyor ve çok geçmeden Ivan hem sinirli hem de kavgacı oluyor. Ivan’ın ziyaret ettiği doktorların hepsi hastalığın doğası konusunda fikir ayrılığına düşer ve Ivan depresyona girer ve korkuya kapılır. Kartlar bile çekiciliğini kaybediyor. Ivan’ın fiziksel durumu hızla bozuluyor. Bir gece karanlıkta tek başına yatarken, ölümle ilgili ilk düşünceleri onu ziyaret eder ve bu düşünceler onu dehşete düşürür. Hastalığının bir sağlık ya da hastalık meselesi değil, bir ölüm kalım meselesi olduğunun farkına varır. Praskovya kocasının durumunu anlamıyor ve anlamak istemiyor ve Ivan ona olan nefretini zorlukla bastırabiliyor. Ivan ölmek üzere olduğunu biliyor ama ölümlülüğünün tüm sonuçlarını kavrayamıyor. Ölüm düşüncesini zihninden uzaklaştırmak için perdeler kurmaya çalışır ama ölüm onu durmadan rahatsız eder. Bu acıların ortasında Ivan’ın köylü hizmetkarı Gerasim sahneye çıkar. Ivan’a dışkılarında yardım etme görevi verilen Gerasim, çok geçmeden bütün geceyi ölmekte olan adamla geçirmeye başlar. Acısını hafifletmek için Gerasim, Ivan’ın bacaklarını omuzlarında destekliyor. Gerasim, Ivan’a ihtiyaç duyduğu şefkat ve dürüstlüğü, yaşayan diğer herkesten daha fazla sağlıyor. Ivan’ın günlük rutini monoton ve çıldırtıcıdır. Etrafındakiler onun sadece hasta olduğunu ve ölmediğini iddia etmeye devam ederken Ivan, etrafının yapaylıkla çevrili olduğunu hissediyor. Kimse Ivan’ın yakında öleceği gerçeğiyle yüzleşmek istemiyor. Ivan sessizce öfkelenir ve küçük oğlu Vasya’yı gören Ivan, Gerasim dışında onu anlayan tek kişinin Vasya olduğunu anlar. O gece Ivan derin siyah bir çuvalın rüyasını görüyor. Şiddetli bir şekilde çuvalın içine itiliyor ama düşemiyor. Ve o, buna düşmekten hem korkuyor, hem de arzuluyor. Rüyasından uyanan Ivan, Gerasim’i uzaklaştırır ve ilk kez ruhunun iç sesinin onunla konuştuğunu duyar. On iki gün daha geçer ve Ivan artık kanepeden kalkamaz. Ölümü düşünerek yatıyor ve çektiği acıların ardındaki mantığı sorguluyor. Ivan, hayatını incelerken ne kadar geriye baksa mutluluğun o kadar arttığını fark eder. Acının giderek kötüleşmesiyle birlikte hayatının da kötüleştiğini fark eder. Doğru yaşamamış olsaydı, çektiği acıların bir açıklamasının mümkün olacağını biliyor, ancak hayatının uygunluğunu hatırlayarak ölümün anlamsızlığına teslim oluyor. Sonra bir gece Gerasim’in yüzüne bakan Ivan, hayatını doğru yaşayıp yaşamadığından şüphe etmeye başlar. Tekrar siyah çuvalı hayal ediyor ve yaşadığı büyük ıstırap, kısmen çuvalın içine itilmesinden, kısmen de içine girememekten kaynaklanıyor. Hayatının iyi geçtiğine olan inancı onu çuvala girmekten alıkoyuyor ama nedense bu inancından vazgeçmek istemiyor. Aniden Ivan’ın göğsüne ve yan tarafına “bir miktar güç” çarptı. Onu çuvalın içinden ve parlak bir ışığın huzuruna iter. Tam o sırada eli oğlunun başına düşer ve ona acır. Karısı gözyaşlarıyla ıslanmış bir halde yatağına yaklaşır, o da onun için üzülür. Resmi hayatının, ailesinin ve sosyal ilişkilerinin tamamen yapay olduğunun farkına varır. Ve aşırı bir sevinç duygusu yaşıyor. Bir iç çekişin ortasında Ivan uzanıyor ve ölüyor.
İvan İlyiç’in Ölümü Karakter Analizi
İvan İlyiç
Romanın kahramanı. Ivan sıradan, sıra dışı bir adam. Sosyal konumu yüksek olanlara hayranlık duyar, değer ve davranışlarını onların kurallarına göre ayarlar. Ivan’ın her insan ilişkisini resmileştirme konusunda bir tutkusu var. Resmi çalışmalarında her türlü kişisel kaygıyı göz ardı etmeye özen gösterir. Özel hayatında ailesine karşı sabit bir tavır benimser.
Gerasim
Ivan’ın hasta hemşiresi ve kahyanın asistanı. Bu romanda Gerasim, Ivan’a bir engel görevi görüyor: sağlıklı, dinç, doğrudan, Ivan’ın olmadığı her şey o. Gerasim, diğer karakterlerden farklı olarak tatsızlıkların ve öngörülemezliğin hayatın bir parçası olduğunu anlıyor.
Peter İvanoviç
Ivan’ın en yakın arkadaşı ve yargıç arkadaşı. Peter, yalnızca 1. bölümde yer almasına rağmen, Ivan’ın sosyal çevresinin bir temsilcisi olarak hizmet ediyor. İnsanlarla olan ilişkilerini amaçlarına ulaşmada bir araç olarak görme eğilimindedir ve rahatsız edici şeylerden kaçınmak için büyük çaba harcar. Yine de Peter gerçeğe diğer karakterlerden daha açıktır.
Praskovya Fedorovna Golovina
Ivan’ın karısı ve çocuklarının annesi. Praskovya’nın başkalarına karşı davranışı yapay ve çıkarcıdır. Ivan’ın hastalığı sırasında ona sempati ve endişe duyuyormuş gibi görünse de, onun gerçek tutumu onun ölümüne karşı düşmanlık ve sabırsızlıktır.
Schwartz
Ivan’ın meslektaşı ve arkadaşı. Schwartz iyi giyimli, şakacı ve tam anlamıyla düzgün bir adam. Hayatın tatsızlıklarını görmezden gelir. Ivan’ın cenazesinde tüm iç karartıcı etkilere karşı bağışıktır ve neşeli ve neşeli tavrını korur. Ivan, Schwartz’ın kendisine eski halini çok hatırlattığını belirtiyor ve bu nedenle Schwartz’ın Ivan için bir nevi dublör olduğu açık. “Schwartz”ın Almancada “siyah” anlamına gelmesi gerçeği, Tolstoy’un hayata karşı böyle bir tutumun boşluğuna ve nihai ölümüne olan inancına işaret ediyor.
Vladimir İvaniç (Vasya)
Ivan’ın oğlu. Vasya, Golovin ailesinin en genç üyesidir. Duyarlı ve sessiz Vasya, henüz ebeveynlerinin sosyal dünyasının inanç ve değerleri tarafından yozlaştırılmamıştır. Diğer insanlarla empatik bağlar kurma yeteneğine sahiptir ve Gerasim dışında Ivan’ı ve durumunu gerçekten anlayan tek kişidir.
Lisa
Ivan’ın kızı. Lisa annesine çok benziyor. Bencil ve kolayca sinirlenen Lisa, dikkatini kendi memnuniyetinden uzaklaştıran her türlü etkiye kızar. Babasının acısı onu her şeyden çok rahatsız ediyor.
Fedor Petrovich
Lisa’nın nişanlısı. Fedor, toplumunun tipik bir üyesidir. Onun karakterinde dikkate değer veya dikkate değer hiçbir şey yoktur.