Beyaz Geceler Özet
Fyodor Dostoyevski’nin 1848 tarihli kısa öyküsü “Beyaz Geceler”, St. Petersburg’daki kasvetli, yalıtılmış hayatında yolunu bulmaya çalışan yalnız, isimsiz bir anlatıcının trajik öyküsünü anlatır. “Bir Hayalperestin Günlüğünden Duygusal Bir Hikaye” alt başlıklı hikaye, anlatıcının hayatının doğasını açıklamak ve Nastenka adında genç bir kadınla duygusal açıdan çalkantılı bir karşılaşmayı anlatmak için dört gece ve bir sabah olmak üzere iyi tanımlanmış beş bölümden oluşuyor.
Hikaye, anlatıcının okuyucuya hitap etmesiyle başlar ve bir dizi kış gecesi hakkında düşünür. İlkinde, duyularını ele geçiren yalnızlık hissini açıklıyor; genellikle St. Petersburg’da kendini rahat hissediyor. Şehrin sokaklarını, evlerini ve sakinlerini iyi tanıyor: hiç tanımadığı insanlarla farkında olmadan yarım yamalak yazışmalar kurmuş. Örneğin, anlatıcının önünde eğilmek veya şapkasını eğmek zorunda hissettiği ama bunu asla yapmadığı yaşlı bir adamla günlük karşılaşmasını anlatıyor. Son zamanlarda şehir kışa hazırlanıyormuş, tanıdık sakinlerin her biri yazlık villalara kaçmak için eşyalarını topluyormuş gibi gelir ve onu geride bırakmayı planladıklarını fark etmek onu üzer.
Şarkı söyleyerek dolaşırken ağlayan bir kadınla karşılaşır. Onu teselli etmek için dönüyor ama kelimeler dilinde bocalıyor; Kararsız bir şekilde dururken onun varlığını fark eder ve kaçar. Ancak çılgınca uçuşu onu yaşlı bir ayyaşın kollarına sürükler. Durum daha da büyümeden anlatıcı devreye girip onu kurtarır. Anlatıcı, evine kadar eşlik etmek için kolunu uzatarak kadınlara yönelik kaygılarından ve insani bağlantı eksikliğinden bahsetmeye başlar. Hiperaktif, yalnız zihninin yarattığı fantezilerden bahsediyor ve ona her deneyimine gölge düşüren romantik fikirleri anlatıyor. Dikkatle dinliyor ve çoğu insanın onun acılarına ilgiyle karşılık vereceğine dair güvence veriyor; Ayrılırken ertesi gece onunla buluşmayı kabul eder, ancak henüz açıklayamadığı bir sırdan kaçar.
İkinci gece, anlatıcının yeni bulduğu yoldaşı kendisini Nastenka olarak tanıtır ve gizemliliği ve aşırı güvenen doğası nedeniyle kendisini azarlar; anlatıcıdan kendisine kendisinden ve geçmişinden bahsetmesini ister. Anlatacak böyle bir geçmişi olmadığı için direniyor. Kör büyükannesinin yanına bağlı olan kendisinin bile bir geçmişi olması gerektiğini savunuyor. Anlatıcı, tuhaf karşılaşmaların ve başarısız sosyal etkileşimlerin öyküsünü anlatarak yumuşar ve onu, ne kadar uğraşsa da tam olarak erişemediği veya bütünleşemediği bir dünya yüzünden sonsuza kadar hüsrana uğramış ve küskün bir halde bırakır. Bir dinleyici kitlesi göz önüne alındığında, kelimeler amansız, durdurulamaz bir sel gibi akıp gidiyor, söylemek istediği ama asla söyleyemediği her şeyi anlatıyor. Yalnızlığın hayal gücünü nasıl harekete geçirdiğini, gerçek dünyayı bırakıp fantezinin tesellisine kaymasına olanak sağladığını anlatıyor; Nastenka, çektiği acıdan duyduğu üzüntüyü dile getiriyor ve her birinin mutlu hayatlar yaşamayı öğrenmesine yardım etmeyi kabul ettiklerini öne sürüyor.
Daha sonra Nastenka ona hayatını anlatmaya başlar. Genç yaşta yetim kalan bu kadın, körlüğü onu torununun hayatını kontrol etmekten alıkoymayan katı bir kadın olan büyükannesi tarafından büyütüldü ve eğitildi. Gerçekten de Nastenka’yı evden çıkıp sorun çıkarmamasını sağlamak için elbiselerini birbirine tutturmaya zorluyor. Ancak çekici bir genç adam üst kattaki dairelerine taşındıktan sonra Nastenka hızla aşık oldu; Şansını Moskova’da aramak için ayrıldığında, kendisini hatırlaması için ona yalvardı. Bir yıl sonra geri dönüp onun elini arayacağına söz verdi. Bir yıl geçti ama o hâlâ yok.