Lozan Barış Antlaşması
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI (24 Temmuz 1923)
Lozan Barış Antlaşması Önemi, Lozan Barış Antlaşması Nedir, Lozan Barış Antlaşması Şartları
Türkiye, konferansın İzmir’de toplanmasını istediyse de bu kabul edilmedi ve konferans tarafsız bir ülke olan İsviçre’nin Lozan kentindeki toplandı.
Lozan Konferansına Katılan Devletler;
Konferansa TBMM, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Yugoslavya, Belçika ve Portekiz katıldı. Rusya ve Bulgaristan yalnızca Boğazlar konusu görüşülürken konferansa katıldı. ABD gözlemci bulunurdu.
Lozan’da Tbmm yi kim temsil etti;
Lozan’da Türkiye’yi Mudanya’daki başarısından dolayı İsmet Paşa temsil etti.
Atatürk’ün Lozan’da taviz verilmemesini istediği konular;
Mustafa Kemal, Misak-i Milli çerçevesinde Ermeni meselesi ve kapitülasyonlardan asla taviz verilmemesini istedi.
TBMM’nin Lozan Konferansındaki Amaçları
- Misak-ı Milliyi gerçekleştirmek.
- Kapitülasyonları kaldırmak.
- Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti’nin kurulmasına engel olmak.
- Yeni Türk Devletinin, diğer devletler gibi bağımsız ve eşit bir devlet olarak tanınmasını sağlamak.
Lozan’da Görüşmeler Neden Kesintiye Uğradı ?
Lozan görüşmelerinin ilk toplantısı 20 Kasım 1922’de başlamıştır. Ancak iki buçuk ay süren bu görüşmeler sonuçsuz kalmıştır. Görüşmelerde TBMM, kapitülasyonlar, Musul meselesi, Ermeni Meselesi vs. gibi konularda taviz vermeyince görüşmeler 04 Şubat 1923’te kesilmiştir.
Yeniden savaş ihtimali belirmiştir. Ancak girişimler sonunda (özellikle İtalya ve Fransa’nın İngiltere’yi sıkıştırması sonucu) görüşmeler 23 Nisan 1923’te yeniden başlamıştır.
24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması kabul edilmiştir.
Lozan Antlaşmasının Maddeleri
1.Sınırlar:
Doğu sınırı:
Doğu sınırlarımız belirlenirken Moskova ve Kars Antlaşmaları ile belirlenen sınırlar esas alındı.
Suriye Sınırı:
Fransa ile Sakarya Savaşından sonra imzalanan Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921) esas kabul edilmiştir.
Böylece Hatay Misakı Milliye aykırı olarak sınırlarımız dışında kaldı.
Irak Sınırı:
Musul sorunu nedeniyle Irak sınırı belirlenemedi. Türkiye ile İngiltere arasında 9 ay içinde çözüme kavuşturulmak üzere ertelendi.
Lozan’da belirlenemeyen tek sınırımızdır.
– Irak sınırı, 1926 Ankara Antlaşması kararlaştırıldı. Musul, İngiltere’ye bırakıldı.
Batı Sınırı (Yunanistan Sınırı):
Meriç ırmağı sınır olarak kabul edilerek Doğu Trakya Türkiye’ye bırakıldı. Karaağaç savaş tazminatı olarak alındı.
Adalar:
Gökçeada ve Bozcaada Türkiye’ye, On İki Ada İtalya’ya Ege Adaları da silahsızlanmak şartıyla Yunanistan’a verildi.
– Böylece bugünkü Yunanistan sınırımız çizilmiştir.
- Kapitülasyonlar:
Kapitülasyonlar tüm sonuçları ile birlikte kaldırılmıştır.
– Ekonomik alanda tam bağımsızlık sağlanmıştır. Ekonomimizin gelişmesi önündeki en büyük sorun ortadan kalmıştır.3. Dış Borçlar:
Osmanlı Devletinin borçlarının ödenmesi kararlaştırılmıştır. Duyun-u Umumiye İdaresi kaldırıldı. Osmanlı Devletinin borçları 1854 yılından sonra Osmanlı toprakları üzerinde kurulan devletlerle paylaştırılmış ancak büyük kısmı Türkiye’ye kalmıştır. TBMM Hükümeti kendine kalan borçları taksitler halinde ve Fransız Frangı olarak ilgili devletlere ödeyecekti
- Savaş Tazminatı:
Yunanistan’dan Meriç nehrinin batısında bulunan Karaağaç savaş tazminatı olarak alınmıştır.
5. Ermeni Sorunu:
Doğu Anadolu’nun Türkiye’ye ait olduğu kabul edilmiş ve burada bir Ermeni Devleti fikrinden vazgeçilmiştir.
6. Boğazlar:
Boğazların yönetimi, başkanlığını Türkiye’nin yapacağı uluslararası bir komisyona bırakılacaktır.
Boğazların her iki yakasında asker bulundurulmayacaktı.
Boğazlardan ticaret gemileri serbestçe geçebilecekti.
Savaş durumunda Türkiye boğazı silahlandırabilecekti.
Boğazlar Komisyonu’nun varlığı ve boğazların silahsızlandırılması Türkiye’nin bağımsızlığı zedelemiş ve egemenliğini sınırlandırmıştır.
7. Azınlıklar Ve Nüfus Mübadelesi:
Türkiye’de bulunan azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmiştir.
Azınlıkların ayrıcalıkları kaldırılmıştır.
Batı Trakya’daki Türkler ile İstanbul’daki Rumlar dışında kalan Türkiye’deki Rumlarla, Yunanistan’daki Türkler karşılıklı olarak yer değiştirecek.
Azınlıkların Türk vatandaşı kabul edilmesiyle Avrupalı devletlerin iç işlerimize karışması önlendi.
8. Yabancı Okullar Sorunu:
Yabancı okulların faaliyetlerine Türk Hükümeti tarafından çıkarılan kanunlara uyarak devam etmeleri kararlaştırıldı.
Böylece yabancı okulların zararlı faaliyetleri önlenmiş oldu.
- Patrikhane Sorunu:
Patrikhanenin siyasî faaliyetlerde bulunmamak ve diğer devletlerle herhangi bir ilişki içinde olmamak şartıyla İstanbul’da kalmasına karar verildi.
Hıristiyan halka verilen bazı ayrıcalıklar Medeni Kanunun kabul edilmesiyle ortadan kalkmıştır.
10. İstanbul’un Durumu:
İtilaf Devletlerinin İstanbul’u altı hafta içinde boşaltması kabul edilmiştir.
Lozan Konferansında Çözülemeyen Sorunlar
- Musul ve Hatay Misakı Milliye aykırı olarak sınırlarımız dışında kalmıştır.
2. Boğazlar üzerinde tam hakimiyet sağlamamıştır. Egemenliğimiz sınırlanmıştır.
3. Batı Trakya ve Ege adaları geri alınamamıştır.Lozan Antlaşması’nın Önemi1. Lozan Barış Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti’nin sona erdiği resmen kabul edilmiştir. - Lozan Barış Antlaşmasıyla yeni Türk Devleti uluslararası alanda bağımsız ve eşit bir devlet olarak tanınmıştır.
- Irak dışında yeni Türk Devletinin sınırları çizildi.
- Osmanlı Devletinden kalma azınlıklar, kapitülasyonlar, dış borçlar gibi asırlık sorunlar çözüldü.
- Kurtuluş Savaşı sömürülen diğer milletlere de örnek olmuştur.
- Kurtuluş Savaşında kazanılan askeri zafer böylece, siyasî bir başarıya dönüştü.
7. Boğazlar, Hatay, yabancı okullar ve Musul meselesi konferanstan sonra tekrar gündeme gelmiştir. Musul aleyhimize sonuçlanırken diğer konular Türkiye’nin istediği şekilde çözülmüştür.
Bu sayfada Lozan Antlaşmasının sonuçları, lozan antlaşması hakkında bilgi, lozan antlaşması kısaca, lozan antlaşması özet bulunmaktadır.