Ulama Nedir ?
Bir kelimenin sonunda bulunan ünsüz harf ile kendinden sonra gelen ve ünlüyle başlayan kelimenin, bitişikmiş gibi okunmasına ulama denir.
Ulama Örnekleri :
‘Mehmet Okumuş’ adını okurken, ulama ile biz bu adı birbirine ekleyerek daha seri bir şekilde söyleyebiliriz: Mehme – tokumuş.
‘Meydan okumak’ sözcüğünü ele alalım. Ulama ile biz bu sözcüğü birbirine ekleyerek daha hızlı bir şekilde söyleyebiliriz: meyda – nokumak
Ulama Nasıl Yapılır ?
Ulama’nın özellikleri nelerdir?
Ulama sadece söyleyişte okunurken olur. Yukarıdaki örneklerdeki gibi söyleme ve okuma sırasında sözcükler sanki birbirine birleştirilir; ancak bu yazıda gösterilmez. Yazı normal halinde yazılır.
Ulama Örnek :
Kapının önü kapını – nönü
Adam akıllı ada – makıllı
Erik ağacı eri – kağacı
Ulama Örneği :
Sarı saçlı, mavi gözlü komutan
Hoş geldin Samsun’a
Hoş geldin milletin bağrına
Tutuşmak üzere yürekler
Hadi bir kıvılcım oluver.
….
(Mustafa HAYIRLI’ nın ‘Hoş Geldin Komutan’ şiirinden alıntıdır)
Bu şiirde altı çizili yerlerde ulama yapılabilir. Altı çizili yerlerde ilk sözcük ünsüz ile bitmiş, ikinci sözcük ünlü ile başlamıştır.
Tutuşma – küzere, kıvılcı – moluver
Ulamaya örnekler
Atatürk! Anıtkabir devrimlerini söyler
Bozkır ovalarına, Erciyes’e, Ağrı’ya
Ulusun egemen olduğunu
Özgür olduğunu
Haykıracağım haykıracağım işte
Senin sustuğunca!
…..
(Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın ‘10 Kasım Türküsü’ şiirinden)
Bu şiirdeki ulama yapılabilecek sözcükler:
Bozkır ovalarına Bozkı – rovalarına
Ulusun egemen olduğunu Ulusu – negeme – nolduğunu
Özgür olduğunu Özgü – rolduğun
haykıracağım işte haykıracağı – mişte
Ulama Kuralları Nelerdir?
1- Ulama sadece okuma ya da söyleme sırasında yapılabilir. Ancak yazmada geçerli değildir.
2- Sözcükler arasında herhangi bir noktalama işareti ya da bağlaç varsa ulama yapılmaz.
3- Anlamı bozulan sözcükler arasında ulama olmaz.